نگاه نقادانه به نظریۀ روزنبرگ دربارۀ به‌کشی

Authors

  • رضا اکبری استاد فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه امام صادق
Abstract:

روزنبرگ با اشاره به استشهاد مخالفان به‌کشی به «حق مسلم حیات» و «ارجمندی استقلال اخلاقی» و استناد طرفداران آن به «امکان‌ جلوگیری از سوءاستفاده» و «لزوم اجتناب از رنج درمان‌ناپذیر»، بیان می‌کند که از نظر او، مناقشۀ ایشان ریشه در واقعیات ندارد بلکه حاصل اختلاف منظرشان در قلمرو حقوق انسانی و ناشی از آن است ‌که نوع «اخلاقی» فرد انسانی تابع «نوع طبیعی» یا نوع «کارکردی»‌اش تلقی شده است. با فرض تشخص همۀ موالید انسانی در بدو تولد، روزنبرگ در پاسخ به‌ این سؤال که آیا این تشخص مرتبه‌ای ثابت است یا زوال‌‌پذیر؟ طرفین را در نهایت اختلاف می‌داند. او نوع «اخلاقی» شخص را همچون نوع «حقوقی»، هویتی اعطایی و غیرمبتنی بر واقع می‌شمارد که دارای حق مطلق، سلبی و غیرفعال حیات است. وی با اشاره به خلط میان «جواز» و «مطلوبیت» اخلاقی به‌کشی، فلسفۀ تحلیلی را در جایگاه حل‌وفصل این التباس می‌داند، اما در نهایت، پسندیدگی اخلاقی به‌کشی را مسئله‌ای خاتمه‌نیافته دانسته، داوری در این‌باره را تابع عرف و تحولات علمی و لذا دست‌خوش تغییر تدریجی می‌پندارد. دیدگاه روزنبرگ دست‌به‌گریبان اشکالاتی ازجمله مصادره‌ای بودن دلایل، نسبی‌گرایی و تناقض است که همه به‌نوعی به نگاه ماده‌گرای او به حقیقت انسان بازمی‌گردد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نگاهی نقادانه به نظریۀ بخت اخلاقی برنارد ویلیامز

برنارد ویلیامز با جعل  اصطلاح «بخت ‌اخلاقی»  در پی آن بود تا در تقابل با این ادعا که  ارزش اخلاقی مستقل از اوضاع و احوال خارجی و از جمله بخت است، بر این ادعا و انگاره  تاکید کند که ارزش‌ها و داوری‌های اخلاقی -  تا حد زیادی - منوط و مبتنی  بر بخت‌اند. در زندگی روزمرّه،  چه‌بسا عاملان اخلاقی به سبب انجام اعمال و ارتکاب رفتارهایی نکوهش یا تحسین شوند ‌که نسبت به آنها -  دست‌کم به شکل کامل - کنترلی ن...

full text

صورت‌بندی نظریۀ ابن ‌سینا دربارۀ کیفیات محسوس

برخی کیفیات محسوس را کیفیات اشیای بیرونی می‌دانند؛ برخی از طرفداران این دیدگاه معتقدند که ما در ادراک حسی به‌طور مستقیم و بی‌هیچ واسطه‌ای از این کیفیات مطلع می‌شویم و برخی دیگر از طرفداران این دیدگاه معتقدند که ما به واسطۀ امور دیگری به این کیفیات علم پیدا می‌کنیم. برخی دیگر هم کیفیات محسوس را کیفیات خود ذهن یا حس می‌دانند. در این مقاله نشان داده می‌شود که ابن ‌سینا طرفدار تقریر خاصی از واقع‌گر...

full text

داروینیسم اجتماعی از نگاه مایکل روس: ارزیابی نقادانه

داروینیسم اجتماعی بر خلاف آن‌چه که از عنوانش به نظر می‌رسد، بیش از آن‌که به داروین مربوط شود نتیجه‌ی تلاش‌های هربرت اسپنسر است. طرفداران داروینیسم اجتماعی از ایده‌ی بقای اصلحی که اسپنسر آن را مطرح کرد برای تحلیل و تبیین رویدادهای اجتماعی و رفتارهای اخلاقی بهره می‌بردند. از آن‌جا که داروینیسم اجتماعی دستاویزی برای حذف ضعیفان جامعه و بقای ثروتمندان و قدرتمندان شده بود و بسیاری از جنگ‌های بزرگ، از...

full text

دین و اسطوره: بررسی نظریۀ ارنست کاسیرر دربارۀ اسطوره

در فلسفه نئوکانتی ارنست کاسیرر تلاش برجسته ای را در دوران جدید، برای طراحی فلسفۀ اسطوره شناسیبهعنوان جزء مکمل فلسفۀ دین مییابیم. روشن ترین و جدیدترین تلقی او از اسطوره در جلد دوّم فلسفۀ صورنُمادین مطرح شده است . بر این اساس اسطوره همان صورت نُمادین است که یگانگی کلمه با هستی و داّل بامدلول را حفظ می کند. با این همه، اسطوره همچنان خود را در ساختار مهم در حال تکوینی تثبیت می کند وزیربنای دین را با اس...

full text

نظریۀ میرداماد دربارۀ چگونگی تحقق خارجی حرکت و معانی آن

حرکت و تغییر در مقابل ثبات، از مسائل دیرین فلسفه است که از دیرباز فیلسوفان بزرگ هر یک سعی در تببین و تحلیل آن داشته‌اند. از این جهت بررسی چگونگی تحقق خارجی حرکت نیز وارد مباحث فیلسوفان بزرگ از جمله میرداماد شده است. میرداماد نظریۀ خویش را دربارۀ وجود خارجی حرکت در چند بخش کلی ارائه می‍کند: تعریف دوگونۀ حرکت توسطیه و قطعیه، ارائۀ براهینی در اثبات وجود خارجی‌داشتن حرکت قطعیه و وجود ذهنی یا خیالی ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 19  issue 72

pages  26- 46

publication date 2017-06-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023